Na marginesie
Najważniejszy dokument
Nie ulega wątpliwości, iż coroczne „Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych” jest najważniejszym dokumentem, odnoszącym się do polskiej problematyki zamówieniowej. Stanowi fotografię systemu, pokazuje jego blaski i cienie, dokumentuje zachodzące w jego ramach procesy. Dlatego też powinno być z dużą starannością sporządzane i ze szczególną uwagą czytane oraz analizowane, a udostępnienie jego treści stanowić powinno ważne, publiczne wydarzenie. Tyle tylko, że z jakichś powodów tak się nie dzieje nawet wówczas, gdy dotyczy ono roku szczególnie ważnego. Tak właśnie jest ze Sprawozdaniem za rok 2015, który rozpoczął przecież trzecią dekadę polskiego systemu zamówień publicznych. To, co się w roku tym wydarzyło i zostało przedstawione w Sprawozdaniu Prezesa UZP, stanowić będzie miarę, a także punkt odniesienia przy ocenie następnych lat oraz zmian, które będą zachodziły w jego ramach. Sprawozdanie to jest zatem swego rodzaju bilansem otwarcia kolejnego, zamówieniowego dziesięciolecia.
Pomimo tego, podobnie jak w roku ubiegłym i w latach poprzednich, publikacja Sprawozdania z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w roku 2015 przeszła właściwie bez echa. Poza rutynowymi wzmiankami w niektórych tytułach prasowych, jego treścią nie zainteresowały się media, nie zauważyły go środowiska przedsiębiorców oraz zamawiających. Za niegodne uwagi uznali je też politycy. Stało się tak być może dlatego, iż kontynuując niedobrą praktykę poprzedniego rządu, Rada Ministrów przyjęła Sprawozdanie „w trybie obiegowym”. W roku ubiegłym pisałem w związku z tym iż mimo, że Sprawozdanie zostało przyjęte nie wierzę, aby ktokolwiek z ówczesnych członków rządu bądź odpowiedzialnych urzędników przeczytał je i poważnie się nad nim pochylił. Miałem wówczas nadzieję iż za rok, to znaczy obecnie, będzie inaczej. Być może inaczej było, ale wielka szkoda, iż rząd nie znalazł czasu, aby Sprawozdanie rozpatrzyć na posiedzeniu, a nie „obiegiem”.
Trudno się w związku z tym oprzeć wrażeniu, iż znaczenie zamówień publicznych, a przede wszystkim zamówieniowego rynku jako elementu funkcjonowania państwa i gospodarki, jest zdecydowanie niedoceniane. A przecież, czerpiąc wiedzę z dorocznych Sprawozdań właśnie, można bez większego trudu dostrzec, jakie procesy zachodzą na rynku zamówień publicznych i z dużym prawdopodobieństwem przewidywać, jaki będą miały wpływ na pozostałe segmenty rynku. Wydaje się to oczywiste zważywszy, iż pomimo spadku w dwóch poprzednich latach wielkość środków, trafiających na zamówieniowy rynek znacznie przekracza sto miliardów złotych. Jeśli więc rzeczywiście zamówienia publiczne mają stać się ważnym elementem polityki gospodarczej państwa, monitoring tego rynku oraz zachodzących na nim procesów musi stać się zadaniem priorytetowym, którego głównym realizatorem oraz koordynatorem być powinien Prezes Urzędu Zamówień Publicznych.
W tym kontekście odrębny problem stanowi samo Sprawozdanie oraz jego treść. Od co najmniej kilku lat gołym okiem widać, iż model tego dokumentu, wymyślony blisko dwadzieścia lat temu, zdecydowanie się przeżył. Anachroniczna wydaje się też metodologia jego przygotowywania. Dlatego też po pierwsze, Sprawozdanie powinno być opracowywane przez UZP i przyjmowane przez rząd zdecydowanie wcześniej, niż w ostatnich latach. Po drugie, podstawą jego sporządzenia nie mogą być wyłącznie sprawozdania składane przez zamawiających. Po trzecie, istotnie zmienić się musi konstrukcja merytoryczna oraz sposób redakcji tekstu Sprawozdania. Po czwarte, dominować w nim musi warstwa analityczna, a nie statystyczna. I wreszcie, co wydaje się oczywiste, nie może być „przegadane”, bowiem od zawsze wiadomo, że ilość w żaden sposób nie przejdzie w jakość.
Może wówczas „Sprawozdanie Prezesa UZP o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych” uzyska należną mu rangę najważniejszego zamówieniowego dokumentu, wzbudzi zainteresowanie mediów oraz polityków, może nawet, tak, jak niegdyś, stanie się przedmiotem obrad Rady Ministrów.
Tomasz Czajkowski
Wyimek
coroczne „Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych” jest najważniejszym dokumentem, odnoszącym się do polskiej problematyki zamówieniowej.
