Dowodzenie w zamówieniach publicznych

W dniach 4 i 5 września 2025 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie odbyło się wyjątkowe wydarzenie naukowe: dwudniowa konferencja pt. „Dowodzenie w zamówieniach publicznych” zorganizowana przez Katedrę Publicznego Prawa Gospodarczego i Polityki Gospodarczej UJ oraz Katedrę Postępowania Administracyjnego UJ.

 

Jako cel konferencji organizatorzy przyjęli dogłębną analizę złożonych aspektów dowodzenia w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych, postępowaniach odwoławczych i skargowych oraz sporach na tle realizacji zamówień publicznych. Opracowane i wygłoszone w ramach realizacji tego celu referaty – obejmujące szczegółowe zagadnienia praktyczne i teoretyczne – były podstawą szerokiej dyskusji.

 

Czynny udział w Konferencji wzięli przedstawiciele nauki, a także praktycy zajmujący się problematyką zamówień, adwokaci, radcowie prawni, sędziowie Sądu Zamówień Publicznych oraz członkowie Krajowej Izby Odwoławczej. Zapewniło to unikalną perspektywę i możliwość wymiany doświadczeń wynikających z pełnienia różnych ról w systemie zamówień publicznych.

 

Wprowadzenie do dyskusji stanowiło wystąpienie Wiceprezesa Urzędu Zamówień Publicznych Przemysława Grosfelda, który wskazał na istotność zagadnienia nie tylko w aspekcie naukowym, ale też praktycznym, mającym znaczenie systemowe.

 

PANEL PIERWSZY

Panel pierwszy, moderowany przez dr hab. prof. UJ Martę Romańską zatytułowano „Dowodzenie w postępowaniach przed organami państwa. Zagadnienia wprowadzające”.

 

W jego ramach poruszono trzy zagadnienia. Dr hab. prof. UW Marcin Dziurda przedstawił referat „Przedmiot i ciężar dowodu w postępowaniach przed organami państwa. Ustalenia terminologiczne”. Punktem wyjścia dla rozważań w tym zakresie stało się usystematyzowanie pojęć dotyczących przedmiotu i ciężaru dowodu z uwzględnieniem specyfiki wynikającej z przepisów Prawa zamówień publicznych.

 

W kolejnym wystąpieniu pt „Środki dowodowe i dowodzenie” prof. dr hab. Hanna Knysiak-Sudyka kontynuowała systematyzowanie dorobku nauki i orzecznictwa, zwracając szczególną uwagę na pojęcie „środki dowodowe” występujące również w systemie zamówień publicznych.

 

W ostatni referacie tego panelu pt „Specyfika dowodzenia w postępowaniu arbitrażowym” Pani Luiza Modzelewska – Wiceprezes Prokuratorii Generalnej RP podzieliła się doświadczeniem w zakresie polubownego rozwiązywania sporów przez Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zwróciła uwagę na odmienności dotyczące dowodzenia w takich przypadkach.

 

PANEL DRUGI

Panel II – „Dowodzenie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego” moderowany był przez prof. dr hab. Tadeusz Włudykę.

 

W pierwszym wystąpieniu „Dowodzenie w zakresie przesłanek wykluczenia i warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego” dr Mateusz Winiarz poddał analizie przedmiot dowodu w ramach podmiotowej kwalifikacjo wykonawców oraz zwrócił uwagę na specyfikę podmiotowych środków dowodowych.

 

Kolejny referat „Dowodzenie cech przedmiotu zamówienia” wygłosił dr Marcin Smaga. Odniósł się w nim do konieczności oraz zakresu i sposobu wykazania przez wykonawcę, że oferowane przez niego dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania zamawiającego.

 

Ostatni w panelu referat nosił tytuł „Cena niebędąca rażąco niską – ciężar i sposób dowodzenia”. Jego autorka – mec. Małgorzata Stręciwilk zajęła się więc zagadnieniem specyficznym dla systemu zamówień publicznych, uwzględniając szeroki dorobek orzeczniczy w tym zakresie.

 

PANEL TRZECI

W Panelu III moderowanym przez dra Marcina Smagę pt. „Dowodzenie w postępowaniu odwoławczym i skargowym” swoje rozważania zaprezentowali przedstawiciele organów orzekających w zakresie zamówień publicznych.

 

SSO Monika Skalska z Sądu Zamówień Publicznych przedstawiła wystąpienie nt. „Wiarygodność przesłanek, że wykonawca zawarł z innymi wykonawcami porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji”. Autorka zaprezentowała dorobek orzeczniczy związany z tym zagadnieniem oraz odniosła się do specyfiki orzekania w sprawach dotyczących zamówień publicznych.

 

Odpowiedzi na pytanie „Czy potrzeby zamawiającego muszą być obiektywne (dowodzenie w zakresie ograniczenia uczciwej konkurencji)?” udzieliła w kolejnym wystąpieniu mec. Katarzyna Prowadzisz członek KIO. Autorka podjęła się, wykorzystując dorobek orzeczniczy, usystematyzowania wiedzy dotyczącej prawa zamawiającego do kształtowania (w konsekwencji opisu) przedmiotu zamówienia w sposób zapewniający zaspokojenie jego potrzeb.

 

Szczególnie istotny temat „Dowodzenie w postępowaniu odwoławczym a tajemnica przedsiębiorstwa” przedstawił mec. Jan Kuzawiński Prezes Krajowej Izby Odwoławczej. Chodziło nie tylko o udowodnienie istnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim o współistnienie tajemnicy przedsiębiorstwa oraz ciężaru dowodowego w jawnym postępowaniu zamówieniowym.

 

Ostatni referat w tym panelu, zaprezentowany przez dr Katarzynę Poprawę, członka KIO, nosił tytuł „Self-cleaning wykonawcy a katalog środków dowodowych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego”. Autorka zaprezentowała poglądy poparte orzecznictwem KIO oraz Sądu Zamówień Publicznych dotyczące Self-cleaningu – specyficznego aspektu kwalifikacji podmiotowej wykonawców.

PANEL CZWARTY

Panel czwarty pt. „Dowodzenie w sporach w związku z wykonaniem zamówienia publicznego” moderował dr Mateusz Winiarz.

 

Pierwszy referat pt. „Niewykonanie zobowiązania lub nienależyte wykonanie zobowiązania (naruszenie zobowiązania) jako okoliczność podlegająca wykazaniu, w tym jako przesłanka zażądania kar umownych lub odstąpienia od umowy” wygłosiła dr hab. prof. UJ Marta Romańska. Autorka wskazała na zakres i sposób udowodnienia niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, a także podmiot obarczony ciężarem dowodu.

 

Rozważania dotyczące niewykonania zobowiązania były niejako kontynuowane przez dr Agnieszkę Pachlę. W wystąpieniu pt. „Szkoda spowodowana naruszeniem zobowiązania, w tym jako przesłanka zażądania kar umownych lub odstąpienia od umowy” autorka posługując się dorobkiem naukowym i orzeczniczym, wskazała na szkodę, jej zakres, a także przesłanki udowodnienia jej wystąpienia.

 

Pani Ewelina Czerniawko-Karcz Dyrektor Departamentu Prawa Umów w Prokuratorii Generalnej RP przedstawiła referat nt. „Świadczenia wykonywane poza zakresem zamówienia publicznego na roboty budowlane (roboty dodatkowe)”. Podzieliła się doświadczeniem w zakresie sporów powstałych w związku realizacją umów w sprawach o zmówienie publiczne, których przedmiotem są roboty budowlane.

 

Każdy z paneli zakończył się dyskusją z udziałem uczestników konferencji. Pozwoliło to nie tylko na uzyskanie kolejnych argumentów w rozważaniach naukowych, ale przysporzyło też praktycznej wiedzy osobom zajmującym się tematyką poruszana w kolejnych panelach Konferencji.