Krajowa Izba Odwoławcza – jaka była, jaka będzie?

Najpierw długo mówiono, że powstanie. Później długo powstawała. Wreszcie – uchwalona została ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. Art. 172: Tworzy się Krajową Izbę Odwoławczą przy Prezesie Urzędu (Zamówień Publicznych), właściwą do rozpoznawania odwołań od rozstrzygnięć protestów wnoszonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Dla ulokowania Izby w konstytucyjnym systemie sądów i trybunałów, zakwalifikowano ją do sądów polubownych – co tłumaczy odesłanie w art. 184 ust. 6 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych do regulacji dotyczących sądów polubownych.

W skład Izby wchodzi nie więcej niż 100 członków powoływanych i odwoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. Organami Izby są: Prezes, wiceprezes (powoływani spośród ogółu członków Izby) i zgromadzenie ogólne, które tworzą członkowie Izby (zwyczajowo zwani też – jak w sądach polubownych oraz wcześniejszych zespołach arbitrów – arbitrami). Bowiem „Izba” to w istocie wyłącznie jej członkowie, czyli – co w praktyce jest widoczne dla stron i uczestników postępowania odwoławczego – składy orzekające. Siedziba, sekretariat KIO i prezesa KIO, protokolanci i cała obsługa poza orzekaniem, czy też rachunek bankowy, na który uiszcza się wpis od odwołania, strona internetowa i poczta elektroniczna to Urząd Zamówień Publicznych. Zatem Izba to w istocie „czynnik ludzki”, bo instytucjonalnie trudno ją zauważyć.

Pierwszy skład Izby ustalony został właściwie 13 października 2007 r., po drugiej części postępowania kwalifikacyjnego, która odbyła się tego dnia, bowiem z pozytywnym wynikiem ukończył je 25 osób, to znaczy tyle, ile miejsc przewidziano w tym postępowaniu. Ostatecznie obsadzone zostały tylko 22 miejsca, bowiem trzy osoby zrezygnowały z możliwości zasiadania w KIO. Było to siedem składów orzekających (gdyż w tamtym czasie wszystkie składy musiały być trzyosobowe) do obsługi wszystkich postępowań odwoławczych. (…)