Opcja jako mechanizm rozszerzenia zakresu świadczeń w ramach umowy o zamówienie publiczne

Nowe Prawo zamówień publicznych, które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2021 r. uszczegółowiło w polskim porządku prawnym zasady, na jakich zamawiający może skorzystać z opcji.

Uwagi wstępne

Poprzednio prawo opcji, jako instytucja prawna, było uregulowane głównie w odniesieniu do sposobu ustalania wartości zamówienia w zakresie dostaw lub usług. W praktyce brak szczegółowych postanowień na gruncie Pzp z 2004 r. wielokrotnie skutkował koniecznością odwoływania się przez doktrynę i orzecznictwo bezpośrednio do regulacji Kodeksu cywilnego.

Przykładowo, w jednym z orzeczeń w nawiązaniu do opcji wskazano, że „odnosząc treść art. 34 ust. 5 Pzp do norm prawa cywilnego znajdujących zastosowanie dla oceny umowy (w tym do art. 353¹ Kc), należy stwierdzić, że generalnie prawo cywilne nie wyklucza, by umowa zawierała zastrzeżenie dla zamawiającego prawa do jednostronnego wyboru świadczenia, czy też prawa do żądania świadczenia dodatkowego w stosunku do głównego przedmiotu zamówienia (uprawnienia kształtującego). Zatem zamawiający może zostać uprawniony do tego, by przez jednostronne oświadczenie woli skierowane do wykonawcy zamówienia publicznego już po zawarciu umowy doprowadzić do zmiany treści świadczenia należnego od wykonawcy.”

Obecnie, po zmianie przepisów, nadal brak jest definicji ustawowej omawianego pojęcia.

Definicji legalnej nie zawierają również przepisy dyrektyw 2014/24/UE i 2014/25/UE. Co ciekawe jednak, próby definiowania prawa opcji były podejmowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości na wiele lat przed wejściem w życie wspomnianych aktów prawa unijnego. (…)

Poza tym w artykule:

• Czemu służy prawo opcji
• Kiedy można skorzystać z prawa opcji
• Wartość opcji
• Okoliczności skorzystania z opcji
• Zalety korzystania z prawa opcji
• Konsekwencje niewłaściwego korzystania z prawa opcji