Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych po nowelizacji

Mając na uwadze bogactwo refleksji w literaturze nad przepisami dotyczącymi podwykonawstwa za­wartymi w Kodeksie cywilnym,^[1] jak też nad zmiana­mi w Pzp^[2], w artykule zaprezentowane zostaną zmiany w sposób opisowy i porządkujący. Już na począt­ku warto przytoczyć uzasadnienie noweli, w którymczytamy, iż „w aktualnym stanie prawnym coraz częściej występują przypadki nieuregulowania lub nieterminowego uregulowania należności za świad­czenia wykonane przy realizacji zamówienia publicz­nego na roboty budowlane przez podmioty biorące udział w tej realizacji niemające statusu wykonawcy. Sytuacja ta, prowadząca do zatorów płatniczych, często dotyczy wypłacania wynagrodzeń małym i średnim przedsiębiorcom przez głównych wyko­nawców, co w skrajnych przypadkach prowadzić mo­że do upadłości lub likwidacji MSP.

Powtarzające się tego rodzaju sytuacje zniechę­cają przedsiębiorców do brania udziału w za­mówieniach publicznych, co negatywnie wpły­wa na konkurencyjność, tym samym na cenę oraz jakość udzielanych i zrealizowanych zamó­wień publicznych. Jednocześnie zatory płatni­cze powodują ograniczenie możliwości rozwo­ju i kredytowania się przedsiębiorców, co może w konsekwencji prowadzić do upadłości i likwi­dacji.

Co więcej, należy zauważyć, iż opóźnienia w spłacie należności podwykonawcom przez wykonawców niekorzystnie wpływają nie tylko na sytuację podwy­konawców, lecz również na sytuację strony publicz­nej. Ponadto nie jest zasadne, aby realizacja zamó­wień publicznych, w szczególności o charakterze in­westycyjnym, odbywała się kosztem małych i śred­nich przedsiębiorców, których słabsza pozycja na rynku jest niejednokrotnie wykorzystywana przez większe podmioty”^[3].

Nowelizacja ma zatem na celu zwiększenie bez­pieczeństwa prawidłowej realizacji zamówień publicznych, jak też zwiększenie bezpieczeń­stwa prawnego obydwu stron, tak wykonawcy, jak i zamawiającego.

Ten drugi skutek ma zostać osiągnięty m.in. poprzez zapewnienie terminowej oraz całej kwoty należnego wynagrodzenia, umożliwienie zamawiającemu wy­brania wykonawcy przedstawiającego największy potencjał do realizacji zamówienia, powierzanie za­mówień podwykonawcom, którzy dają gwarancję prawidłowego wykonania umowy^[4].