Wypowiedź Huberta Nowaka
Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych
Regulacje dotyczące obszaru zamówień publicznych zanim przyjęły formę projektu aktu prawnego poprzedzone zostały konsultacjami ogólnej koncepcji zmian. Przedstawiciele zamawiających, wykonawców oraz ekspertów generalnie pozytywnie ocenili kierunek zmian, co dało podstawę do przyjęcia konkretnych rozwiązań. Chciałbym jednak zaznaczyć, że etap aktualnych uzgodnień, niezależnie od wymogu formalnego, to również deklaracja naszej otwartości na sugestie i ewentualne nowe propozycje.
W celu poznania opinii uczestników rynku zamówień publicznych na temat nowego prawa organizujemy dodatkowo w najbliższym czasie hackathon, który umożliwi osobom w nim uczestniczącym przedstawienie konkretnych zapisów czy uregulowań ich zdaniem ważnych kwestiach zamówieniowych.
Projekt stanowi kompleksowe uregulowanie kwestii zamówień publicznych, ma przejrzystą i spójną systematykę, a przede wszystkim wprowadza nowe rozwiązania sprzyjające efektywności i przejrzystości procesu wydatkowania środków publicznych, uwzględniając przy tym znaczenie zamówień publicznych dla gospodarki państwa, potrzebę zwiększenia konkurencyjności rozumianą jako wsparcie rozwoju sektora MSP a także zachętę do działań na rzecz innowacyjności, ekologii, generalnie nowoczesności.
W przygotowanym już projekcie chciałbym zwrócić uwagę na uwzględnienie w przepisach całego procesu udzielenia zamówienia, począwszy od analiz i planowania, poprzez ogłoszenie, wyłonienie wykonawcy do zakończenia realizacji przedmiotu umowy. Takiego holistycznego podejścia brakuje w obecnej ustawie skupiającej się przede wszystkim na części od ogłoszenia do zawarcia umowy. Tymczasem po zrealizowaniu inwestycji można dokonać podsumowania, zidentyfikować błędy i wykorzystać tę wiedzę w przyszłości.
Dodam, że zamawiający będą zobowiązani do kwartalnego aktualizowania planów zamówień publicznych. Natomiast na etapie realizacji zamówienia ważną zmianą jest wprowadzenie obowiązkowych klauzul waloryzacyjnych w kontraktach (budowlanych i usługowych) trwających dłużej niż 12 miesięcy.
Nowością jest wprowadzenie tzw. procedury podstawowej obowiązującej od progu bagatelności do progu unijnego. Będzie ona bardzo prosta i ujednolicona, zapewniająca zamawiającym odpowiednią elastyczność umożliwiającą optymalną organizację procesu udzielania zamówienia publicznego. Ponadto proponuje się ułatwienie w zakresie korzystania z narzędzi sprzyjających dialogowi z wykonawcami, co pozwoli na jak najlepsze sformułowanie opisu i warunków zamówienia.
Przewidziano również ułatwienia dla przedsiębiorców z sektora MŚP, np. będą oni mogli znaleźć w jednym miejscu, tj. w BZP informacje o planowanych i wszczynanych postępowaniach, także tych powyżej kwoty 50 tys. zł. Ukłonem w stronę wykonawców jest też obowiązek zaliczkowania lub wprowadzenia płatności częściowych, co mam nadzieję zachęci wykonawców do ubiegania się o publiczne kontrakty.
Istotne zmiany, uwzględniające oczekiwania uczestników rynku zamówień publicznych, wprowadzono w zakresie rozstrzygania odwołań. Rozszerzono zakres podstawy do wniesienia środków ochrony prawnej. Wykonawcy będą mieli uprawnienie do podważenia wszystkich nieprawidłowych, w ich przekonaniu, zaniechań i czynności podejmowanych przez zamawiających także w postępowaniach poniżej progów unijnych. Zasadą będzie obowiązek rozpatrywania odwołań przez składy trzyosobowe, nie jak obecnie jednoosobowo, 14-dniowy termin na wniesienie skargi czy jeden sąd okręgowy.
W projekcie zaproponowano zupełnie nowe rozwiązanie służące pozasądowemu rozwiązywaniu sporów. Chodzi o postępowanie koncyliacyjne, którego celem będzie zawarcie porozumienia między stronami postępowania w sytuacji, gdy podczas realizacji zamówienia dojdzie do nieporozumień dotyczących np. opóźnień, naliczenia kar umownych, roszczeń o prace dodatkowe itp. W przypadku „ugodzenia się” stron nastąpi formalne, legalne zakończenie sporu, natomiast przy braku ugody pozostanie droga sądowa. Procedurę koncyliacyjną będzie prowadziła Izba Koncyliacyjna stanowiąca nową, wydzieloną część Krajowej Izby Odwoławczej i zakłada się, że proces koncyliacji potrwa nie dłużej niż 6 miesięcy.
