Warunki zmiany wynagrodzenia należnego wykonawcy zamówienia publicznego

Uwagi ogólne

Zasada pacta sunt servanda i związana z nią zasada realnego wykonania zamówienia, sprzeciwiają się istotnej rewizji ustaleń zawartych w umowie finalnej o zamówienie publiczne. Do tego dochodzą jeszcze dwa uwarunkowania, a mianowicie europejski wymóg zachowania skutków (wyniku) przetargu bądź innej procedury w imię zasad przejrzystości postępowania, równości i uczciwej konkurencji.

Nie bez znaczenia jest też ochrona interesu publicznego, wyrażająca się zwłaszcza obowiązkiem dochodzenia roszczeń przysługujących zamawiającemu. Poza tym trzeba uwzględniać zasadzę nominalizmu, według której przedmiotem zamówienia od chwili jego powstania jest suma pieniężna; spełnianie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, o ile nic innego nie wynika z przepisu prawa lub zastrzeżenia umownego (art. 358¹ § 1 Kc).

Oznacza to, że zmiana siły nabywczej pieniądza lub wzrost kosztów realizacyjnych świadczenia niepieniężnego zasadniczo nie mają wpływu na wysokość zobowiązania pieniężnego, wykonywanego przez zapłatę sumy nominalnej, na którą opiewa. Obie strony ponoszą zatem ryzyko kontraktowe, przede wszystkim w zakresie okoliczności niespodziewanych. W szczególności wykonawca ryzykuje ujemne konsekwencje ewentualnego wzrostu kosztów realizacyjnych, a zamawiający niekorzystne następstwa zastosowanych rozwiązań oszczędnościowych, czy spadku cen rynkowych na materiały i inne nakłady realizacyjne.

Wprawdzie umowa o zamówienie publiczne nie musi być wzajemna w rozumieniu art. 487 § 2 Kc (do kategorii tej nie należą umowy kredytowe, ubezpieczeniowe, gwarancyjne itd.), jednak udzielenie zamówienia publicznego w zgodzie z wyborem oferty najkorzystniejszej, z założenia opiera się na uzgodnionej in casu subiektywnej ekwiwalentności ekonomicznej świadczeń, której zmianę uznaje się za okoliczność istotną. Tymczasem zmiana warunków realizacyjnych (kosztów) bynajmniej nie zawsze stanowi konsekwencję zmiany siły nabywczej pieniądza, spowodowanej inflacją, wzrostem, popytu czy też innymi czynnikami. (…)

Poza tym w artykule:

• Obligatoryjna indeksacja wynagrodzenia wykonawcy zamówienia długoterminowego
• Dodatkowa indeksacja obligatoryjna wynagrodzenia należnego wykonawcy budowlanemu
• Mechanizm indeksacji fakultatywnej wynagrodzenia wykonawcy
• Renegocjacja wynagrodzenia z powodu okoliczności nieprzewidywalnych
• Powołanie się na klauzulę rebus sic stantibus